Alcohol in het verkeer: hoe zit dat precies?

Laatst gewijzigd op: 28 mei 2021

Alcohol en autorijden gaan niet samen. En toch is er vanuit de wet een promillage vastgesteld van 0,5 procent, wat ongeveer gelijk staat aan twee glazen alcohol. Hoe zit dat nou: alcohol in het verkeer?

Alcohol in het verkeer: hoe zit dat precies?

5 belangrijke feiten over alcohol in het verkeer

Voor bestuurders die korter dan 5 jaar hun rijbewijs hebben, geldt een limiet van 0,2 promille (88 Ugl). Aan dit percentage zit u zo: mannen na ongeveer 1 glas alcohol en vrouwen al bij minder dan 1 glas. Voor meer ervaren bestuurders, die langer dan 5 jaar hun rijbewijs hebben, is de limiet 0,5 promille (220 Ugl). Hoe snel alcohol wordt afgebroken, is afhankelijk van veel factoren. Het heeft te maken met uw lichaamsgewicht, uw gesteldheid en wat u heeft gegeten. Niet drinken als u nog moet rijden, is dus altijd het veiligst. Een boete voor alcohol in het verkeer kan flink oplopen. Een beginnende bestuurder krijgt bij 0,2 promille een boete van € 360. Vanaf 0,5 promille komt hier een prijzige educatieve cursus bij. Een ervaren bestuurder krijgt vanaf 0,51 promille een boete van € 360. Hier leest u meer over deze boetes. Veroorzaakt u schade terwijl u onder invloed van alcohol bent? Dan bent u niet verzekerd. U draait dan zelf op voor de kosten. Dat kan uitlopen tot duizenden euro’s. Uw verzekeraar heeft dan ook het recht om uw autoverzekering te beëindigen. Ook op de fiets bent u strafbaar als u te veel alcohol heeft gedronken. Het alcoholgehalte in uw bloed mag niet hoger dan 0,5 zijn. Hetzelfde geldt voor motorrijders. Met een biertje in uw hand over straat? Ook dat kan een fikse boete opleveren. Per gemeente zijn er gebieden aangewezen waar het verboden is alcohol te nuttigen of alcoholhoudende dranken bij u te hebben. Onder deze openbare ruimtes valt ook de trap of het portiek van uw huis. Niet alleen als het buiten donker is, ziet u slechter in het verkeer, maar ook als u alcohol heeft gedronken. Dit zorgt namelijk voor een tunnelblik, waardoor u eerder de neiging heeft om alleen recht vooruit te kijken. Gevaarlijk, want daardoor ziet u minder goed wat er links en rechts van u gebeurt. Verder maakt alcohol suf en heeft het een vertragende werking op de hersenen. Iemand die alcohol heeft gedronken reageert daardoor trager en heeft minder controle over de been- en armspieren. Dat kan hele kostbare secondes schelen als u moet remmen of op een onverwachte situatie moet reageren.

Nee, je kunt niet meer prima rijden

“Ach, na twee glazen wijn kan ik écht nog wel rijden hoor!” Dat is zo’n beetje de gangbare uitspraak van iedereen die moet rijden, maar toch wat wil drinken. Maar is dat ook echt zo? Die twee glazen komen bij de één toch veel harder aan dan bij de ander? Woordvoerder Arnout Aben van Politie Amsterdam-Amstelland bevestigt dat: “Het promillage is een wetenschappelijke onderbouwing. Wat die hoeveelheid alcohol precies met je doet is zo persoonsafhankelijk. Het hangt samen met je lichaamsgewicht en je fysieke toestand. Ben je moe? Heb je net gegeten? Ben je zwaar of licht? Het kan zijn dat iemand met bij wijze van spreken één rumboon op al loopt te zwalken over straat. Die houden we dan toch aan, omdat die zichtbaar onder invloed is. Dat is de algemene norm. Daarnaast hebben we de controlenorm en dat zijn die promillages. Die grens is gesteld op basis van de wet, maar ik ben er heel huiverig voor. Sommige mensen kunnen gewoon heel slecht tegen drank, dus niet iedereen kan veilig drinken tot die grens. Kortom ik zeg dus: helemaal niet drinken als je nog moet rijden.”

Van uw lichaamsgewicht tot wat u eet

Een glas wijn (12% alcohol), een biertje (5% alcohol) of jenever (35% alcohol); u krijgt altijd 10 gram pure alcohol binnen als u het drinkt uit het glas dat erbij hoort. Omdat een jeneverglas nou eenmaal veel kleiner is dan een wijnglas. De alcohol uit één glas is na een uur tot anderhalf uur weer afgebroken. Dan zou je dus in theorie nog steeds mogen rijden als je een uur over een glas doet. Maar: “Dat afbreken is ook zo persoonsafhankelijk,” zegt Aben stellig. “Het heeft te maken met je lichaamsgewicht, gesteldheid, je eten. Stel, je rijdt op straat en je voelt je prima. En stel, je moet plotseling remmen. Had je dan die ene fatale seconde misschien sneller gereageerd als je niks had gedronken? Onderzoek wijst uit dat het altijd effect heeft, ook al denk je van niet. Je wilt dan toch graag zeggen dat je er zo scherp mogelijk bij was die ene keer dat je bij een ongeluk betrokken bent? Bovendien keert je verzekering niks uit als je meer alcohol dan toegestaan in je bloed hebt en echt, die financiële gevolgen zijn vele malen zuurder dan onze boete. Dat kan wel oplopen tot honderdduizend euro. Ik werk al jaren bij de politie en als je een paar keer een gesprek hebt moeten voeren met iemands vrouw of moeder waarvan de man of het kind dood is, met alcohol in het spel, doe je het nooit meer.”

De invloed op uw rijgedrag

Drinkt u alcohol, dan wordt het via de maagwand en de dunne darm opgenomen in het bloed. Binnen 10 minuten bereikt het de hersenen. Stapt u met een (flinke) borrel achter het stuur, dan is dat te merken aan uw rijgedrag. Uw waarneming is minder, waardoor u slechter gaat sturen. Ook gaat u eerder slingeren en neemt uw reactiesnelheid af. Een ander effect van alcohol is dat u onverschilliger wordt. De kans is dan groot dat u de risico’s onderschat. Uit onderzoek van Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SOV) blijkt dat het risico op een ongeluk bij een bloedalcoholgehalte (BAG) van 0,5 g/l zo’n 40% hoger is dan bij een nuchtere automobilist. Bij 1,0 g/l is het risico bijna 4 keer zo hoog en bij een BAG van 1,5 g/l is het zelfs meer dan 20 keer zo hoog.

De effecten van alcohol op een rij

Dit zijn de effecten van alcohol op een rij. Vergeet niet dat geen mens hetzelfde is.

  • Een versnelde ademhaling en polsslag
  • Een warm gevoel
  • Smaak, reuk en gezichtsvermogen nemen af
  • U voelt minder pijn
  • Uw eetlust neemt toe
  • U moet vaker plassen
  • Uw stemming verandert duidelijk
  • U overschat uzelf
  • Reactiesnelheid, coördinatie en geheugen verminderen
  • Links en rechts van uw gezichtsas neemt u minder waar (tunneleffect)
  • Bovenstaande effecten versterken
  • U gaat zich overdreven emotioneel gedragen
  • Zelfkritiek verdwijnt
  • Uw gezicht wordt rood, zwelt op en uw pupillen vergroten
  • U kunt misselijk worden en braken
  • Uw zintuigen verdoven
  • U bent in de war en afwezig
  • Wat u hoort en ziet dringt bijna niet tot u door
  • Uw ademhaling en polsslagen vertragen sterk
  • U kunt in coma raken of zelfs doodgaan

Aangehouden met alcohol: dit zijn de straffen

De straf die u krijgt bij het gebruik van alcohol in het verkeer hangt af van de hoeveelheid alcohol die u gedronken heeft en het aantal jaar dat u een rijbewijs heeft. Er zijn twee instanties die kunnen beboeten en straffen: Ministerie van Justitie en CBR. De straf kan bestaan uit:

  • Rijontzegging (door justitie)
  • Boete (door justitie)
  • Taakstaf/gevangenisstraf (door justitie)
  • Verplichte cursus over alcohol in het verkeer, kost rond € 700 (door CBR)
  • Verplicht onderzoek naar alcoholmisbruik en alcoholafhankelijkheid, kost ongeveer € 1000 (door CBR)
  • Innemen van rijbewijs (door CBR) Als u 1,3 promille alcohol in een bloed heeft of meer, dan vindt er strafvervolging plaats. Van de officier van justitie kunt u dan een boete krijgen of een straf zoals een rijontzegging of een gevangenisstraf. Niet niks dus. Hoe meer u heeft gedronken, hoe strenger de straf. Als u uw rijbewijs nog maar kort in de pocket heeft, zijn de straffen ook strenger. Als u aangehouden wordt met tussen de 0,5 en 1,3 promille in uw bloed, kunt u een boete op uw deurmat verwachten. Hier staan alle boetes op een rij. De LEMA (Lichte Educatieve Maatregel Alcohol en verkeer) en de EMA (Educatieve Maatregel Alcohol en verkeer) zijn cursussen die de deelnemers bewust maken van het effect van alcohol in het verkeer en de risico’s daarvan. De cursus moet u uit eigen zak betalen. Sluit u de cursus af met een voldoende, dan blijft uw rijbewijs gewoon geldig. Krijgt u een onvoldoende, dan wordt uw rijbewijs ongeldig verklaard. Bij een promillage tussen 0,8 en 1,0 moet u de LEMA volgen. Voor beginnende bestuurders is dit bij een promillage tussen de 0,5 en 0,8. De EMA moet u volgen bij een promillage tussen 1,0 en 1,8, beginnende bestuurders bij een promillage tussen 0,8 en 1,3. Als u de laatste 5 jaar minstens 2 keer bent aangehouden met tenminste 1 keer met een alcoholpromillage van 0,5, moet u ook de EMA volgen. Voor mensen die nog maar net hun rijbewijs hebben, is dit bij een promillage tussen de 0,5 en 0,8. Vanaf 1,8 promille wil het CBR-onderzoek doen naar uw alcoholgebruik. Ook als u in 5 jaar tijd 3 keer gepakt bent met een promillage van 0,8 is het tijd voor een onderzoek. Met dit medisch-psychiatrische onderzoek wil het CBR erachter komen of u afhankelijk bent van alcohol of het misbruikt.

Met alcohol achter het stuur in het buitenland

Gaat u op vakantie, hou er dan rekening mee dat niet in alle landen dezelfde regels gelden. Landen als Hongarije, Tsjechië en Slowakije hanteren zelfs een zero tolerancebeleid voor rijden onder invloed. Dat betekent dat u helemaal geen alcohol in uw bloed mag hebben. Benieuwd wat ze in een vakantieland voor regels hanteren? Het Algemeen Dagblad geeft hier een handig overzicht. Slim om even een blik op te werpen voordat u op reis gaat.

Zo werkt een blaastest

Zoals de naam al zegt, moet u bij een blaastest blazen. Gedurende 20 seconden moet u hard blazen op een pijpje die verbonden is aan digitale tester. Gaat het piepje? Dan is de test klaar en kan er afgelezen worden of u heeft gedronken en hoeveel. Bij een blaastest wordt trouwens niet het alcoholpromillage in het bloed gemeten. De blaastest meet het aantal microgram alcohol per liter adem. Er zijn speciale tabellen waarmee u kunt opzoeken wat het bijbehorende alcoholpromillage is.

Koop een alcoholtest

Tot voor kort was het in Frankrijk verplicht om een alcoholtest in de auto te hebben liggen. Wel is het nog steeds aan te raden om er standaard 1 bij u te hebben. Waarom? Omdat het praktisch onmogelijk is om zelf in te schatten of u over de alcoholgrens heen zit. Een blaastest kunt u al vanaf € 10 kopen.

Boete voor openbare dronkenschap

Op straat schreeuwen, lallen of niet meer op uw benen kunnen staan. Iemand die te diep in het glaasje heeft gekeken en zich op straat ‘asociaal of vervelend gedraagt’ kan een boete van € 95 op de mat verwachten. In geval van flinke aanstoot – dronken ‘het verkeer belemmeren, de orde verstoren of de veiligheid van een ander bedreigen’ – kunt u een boete krijgen van € 390. [bron: jellinek.nl, trimbos.nl, rijksoverheid.nl]

Wat voor slimme tips zoekt u?