Voorkom brand in huis, bekijk de preventie tips

Laatst gewijzigd op: 17 september 2021

Brand in uw huis. Verschrikkelijk. Niet alleen bent u daarna misschien al uw persoonlijke spullen kwijt, de mensen en dieren in uw huis kunnen gewond raken of zelfs overlijden. Gelukkig kunt u er zelf van alles aan doen om brand te voorkomen.

Voorkom brand in huis, bekijk de preventie tips

De simpelste manieren om brand in huis te voorkomen

Brand voorkomen hoeft niet moeilijk te zijn. Met deze tips verkleint u vandaag nog de kans op woningbrand Makkelijker kan bijna niet! Hoe vaak zet u de apparaten in huis echt uit? Door een apparaat op stand-by te zetten, blijven de onderdelen warm. Warmte is een gevaarlijke combinatie met stof, want dat kan zo brand veroorzaken. Maak er daarom een gewoonte van om alle apparaten in huis uit te zetten als u ze niet gebruikt. Koppel ze aan een stand-by killer, een stekkerdoos met een aan- en uitknop. Apparaten die 24 uur per dag aan staan, slurpen ongemerkt ook veel energie. Een televisie die altijd op sluimerstand staat, maakt uw jaarlijkse energierekening zo €15 hoger. De wasdroger is van alle elektrische apparaten in huis het meest brandgevaarlijk. Het rondzwervende pluis in de droger vat door de warme lucht namelijk snel vlam. Gelukkig zit er in iedere droger een pluizenfilter. Door na iedere droogbeurt het filter pluisvrij te maken, is de kans op brand veel kleiner. Zet de droger alleen aan als u thuis bent en niet als u slaapt. Mocht er dan toch iets gebeuren, dan bent u er snel bij. De meterkast wordt vaak gebruikt als opslagplek voor modems en routers. Verplaats deze kastjes liever naar een andere plek om brand te voorkomen. Met een volgebouwde meterkast loopt u het risico dat deze apparaten hun warmte niet kwijt kunnen en brand veroorzaken. Ook voor frutsels zoals paraplu’s en handschoenen kunt u beter een andere opbergplek zoeken. ’s Nachts uw telefoon opladen is volgens de brandweer geen goed idee. Als een oplader te lang in het stopcontact zit, kan de accu of batterij van uw telefoon oververhit raken. Slimmer is het om uw telefoon overdag op te laden. Hij zit dan minder lang in de lader, waardoor de kans op oververhitting kleiner is. Ook heel belangrijk: een goede oplader gebruiken, het liefst van het originele merk. U weet nooit hoe veilig een oplader is die u voor een prikkie in het buitenland koopt. Jaarlijks zijn er meer dan 2000 schoorsteenbranden. Brand in de schoorsteen is heel makkelijk te voorkomen door de schoorsteen minimaal 1 keer per jaar te laten vegen. Een verstopt of vervuild schoorsteenkanaal veroorzaakt vaak brand. Gebruik altijd droog en onbehandeld hout om te stoken en let op de kleur van de rook uit de schoorsteen. Hoe kleurlozer de rook, hoe beter. Hierdoor weet u dat het verbrandingsproces optimaal verloopt. Waarschijnlijk houdt u er tijdens een dagje shoppen geen rekening mee of de kleding brandveilig is. Toch is het geen gek idee om hier vaker bij stil te staan. Helemaal als u gaat barbecueën, gourmetten of veel bij een openhaard of vuurkorf zit. Strakke kleding gemaakt van dierlijke vezels, zoals zijde en wol, is het brandveiligst. Als u alleen kleding heeft van synthetische materialen, is het slim om er een hemdje van dierlijk materiaal onder te dragen. Zelfs een hemd van katoen maakt uw outfit al brandveiliger.

Wat moet je doen bij brand?

Hoe voorzichtig u ook bent, een ongeluk blijft in een klein hoekje zitten. Omdat de brandweer niet à la minute bij u op de stoep staat - het duurt gemiddeld 8 minuten - is het belangrijk dat u precies weet wat u moet doen bij brand. Dit stappenplan helpt:

  • Is het klein brandje? Blus de brand dan zelf met een blusdeken of ander geschikt blusmateriaal
  • Is de brand groter of is er veel rook? Verlaat de ruimte en sluit de deur
  • Waarschuw uw huisgenoten
  • Verlaat het huis via de veiligste route. Als u door rook moet vluchten, kruip dan onder de rook door
  • Verzamel buiten op een afgesproken plaats
  • Waarschuw de buren in het woongebouw
  • Bel buiten of bij de buren 112
  • Wacht tot de brandweer er is

Stop met deze slechte gewoontes om woningbrand te voorkomen

Door vandaag nog met deze alledaagse gewoontes te stoppen, is de kans op brand veel kleiner. Bij brand in huis telt iedere seconde. Door giftige rook is er meestal maar 3 minuten om veilig buiten te komen. U kunt kostbare minuten winnen door de binnendeuren altijd te sluiten voordat u gaat slapen. Als er dan brand uitbreekt, blijft de rook langer uit uw buurt en heeft u meer tijd om te vluchten. Goed om te onthouden: als er rook onder de deur vandaan komt, laat de deur dan dicht. Door het openen van de deur kan er zuurstof bij de brand komen, waardoor er een explosie ontstaat. Heel gevaarlijk. Het handige van een laptop is dat je hem overal kunt gebruiken. Op de bank, op bed, in de tuin et cetera. Veel mensen weten alleen niet dat een laptop op stand-by warm blijft. Een slechte combinatie met de kussens van de bank, een dekbed of de vloerbedekking. Laat uw laptop daarom niet slingeren, maar zet hem op tafel om brand te voorkomen. En gebruikt u uw laptop een tijdje niet? Zet hem dan helemaal uit. Als er een onaangenaam hoog piepgeluid uit de rookmelder komt, is het belangrijk dat u snel in actie komt. Meestal is de batterij dan leeg of bijna leeg, maar het kan ook betekenen dat er stof of insecten in de rookmelder zitten. Vervang de batterijen altijd zo snel mogelijk en vergeet niet om de rookmelder 1 keer per maand te testen. Hiervoor moet u 20 seconden de testschakelaar indrukken. Hoe ouder een apparaat, hoe groter de kans is dat de snoeren beschadigd zijn. Vaak liggen de draden dan bloot bij de stekker of piept er wat koperkleurig draad uit. Gebruik apparaten met beschadigde snoeren liever niet meer of laat de snoeren vervangen. Anders loopt u het risico dat er kortsluiting ontstaat. Wilt u de snoeren langer als nieuw houden? Verstop ze voor fanatieke knaagdieren, leg geen snoeren onder een deur of vloerbedekking en pak niet het snoer, maar de stekker vast als u hem uit het stopcontact wilt trekken. Televisiekijken terwijl er een pizza in de oven staat of iemand bellen terwijl je eigenlijk in de pan moet roeren. De meeste woningbranden ontstaan tijdens het koken, omdat er niet goed genoeg opgelet wordt. Weglopen tijdens het koken is dan ook echt een no-go. Blijf in de keuken terwijl u kookt en zet nooit iets op het vuur als u niet in de buurt bent.

Zo belangrijk zijn rookmelders

“Als je huis vol zit met rook en je hebt al het geluk dat je wakker wordt, is je huis werkelijk een doolhof”, zegt Caroline Reitsma, officier bij het Brandweerkorps Den Bosch en bestuurslid van de Stichting Nationale Brandpreventie Week. “Daarom is het zo belangrijk om rookmelders in huis te hebben. Veel mensen hebben wel rookmelders in huis, maar dan nog in de verpakking in een kast, of ze hangen wel maar dan zonder of met lege batterijen. Rookmelders beginnen al te loeien bij heel weinig rook, waardoor jij nog ruim voldoende tijd hebt om je kinderen te verzamelen en in relatieve rust het huis te verlaten." Uit cijfers van de Rijksoverheid blijkt dat 72% van de Nederlanders een rookmelder heeft in huis. In nieuwbouwhuizen is het sinds 2003 verplicht om op elke verdieping een rookmelder te hebben. Deze regel geldt per 1 juli 2020 voor alle huizen in Nederland. Hangt er nog niet op elke verdieping in uw huis een rookmelder? Koop er dan vandaag alvast een paar extra. Beter te vroeg dan te laat! Er zijn plekken waar u volgens de brandweer beter geen rookmelders op kunt hangen. Op deze plekken werken ze minder goed of zelfs helemaal niet:

  • In de garage
  • Boven de verwarming
  • Bij een ventilator of ventilatieopening
  • Op tochtige plekken Een rookmelder kopen is een fluitje van een cent als u op het volgende let:
  • De rookmelder heeft een lithiumbatterij. Een lithiumbatterij gaat 10 jaar mee, dat is net zo lang als de gemiddelde rookmelder. Een koolzinkbatterij en alkalinebatterij gaan veel korter mee. Hiermee loopt u het gevaar dat u snel de batterij uit het apparaat haalt als hij begint te piepen. En dan nooit meer een nieuwe koopt.
  • De rookmelder is goedgekeurd. Als de rookmelder het Europese keurmerk EN 14604 heeft, weet u zeker dat hij voldoet aan de noodzakelijke kwaliteitseisen. Handig!
  • De rookmelder komt uit een betrouwbare (web)winkel. Koopt u een rookmelder voor een prikkie dan is de kans groot dat er onleesbare handleiding bij zit. Goedkoop is in dit geval dus zeker duurkoop.

Brand voorkomen? Maak de afzuigkap schoon

Bijna alle afzuigkappen hebben een filter. Dit filter trekt kookluchtjes aan, maar ook stof en vet. Als u de afzuigkap niet regelmatig schoonmaakt, raakt het filter verzadigd. Er ontstaat dan een vette laag over het rooster, waardoor de zuigkracht minder wordt en de kans op brand veel groter is. Een klein vlammetje kan er dan al voor zorgen dat de afzuigkap in brand vliegt. Bij vlam in de pan of een steekvlam bent u helemaal de pineut. Binnen 3 minuten kan een brandende afzuigkap uw huis veranderen in een vuurzee. Het is verstandig om minimaal 1 keer per maand uw afzuigkap schoon te maken. Niet het leukste klusje, maar met deze 3 stappen is het zo klaar:

  • Maak eerst de buitenkant van de afzuigkap vetvrij. Neem het af met een sopje met ammoniak en warm water. Klaar? Ga er dan nog eens langs met een doekje met warm water.
  • Test of het filter van de afzuigkap nog goed werkt. Een handige truc: houd een keukenrol- of toiletpapiertje onder de afzuigkap. Zet hem aan en kijk of het papier tegen de afzuigkap wordt gezogen. Als het niet tegen de afzuigkap wordt gezogen, is het filter toe aan vervanging. Die kunt u gewoon kopen bij een winkel met huishoudspullen.
  • Haal het rooster uit de afzuigklap, misschien is dit even gepiel, en leg het in de gootsteen. Strooi er wat baking soda over en daarna afwasmiddel. Zet de hete kraan aan en zorg dat het rooster onder water staat. Laat het 10 minuten zo liggen en boen het rooster dan schoon met een afwasborstel. Of laat het rooster in de afzuigkap zitten en zet er een pan met water en citroensap onder. Het is dan makkelijker om het rooster schoon te boenen. Sommige roosters kunnen zelfs tegen de afwasmachine. Check dit wel even in het boekje van de afzuigkap. Is de afzuigkap brandschoon? Dan hoeft u bij vlam in de pan niet bang te zijn dat de afzuigkap in brand vliegt, maar natuurlijk blijft het schrikken. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) ontdekte dat blusdekens niet werken om een pan met hete olie te blussen. Ook blussen met water is gevaarlijk, want dat veroorzaakt een explosie. Wat wel werkt om te blussen: trek zo snel mogelijk ovenhandschoenen aan, dek de brandende pan af met een passende deksel of koekenpan en zet de warmtebron uit. Laat de pan met de deksel staan tot hij helemaal is afgekoeld.

Zo voorkomt u een schoorsteenbrand

Eerder vertelde brandweerman en brandonderzoeker Bas Gul dat veel mensen niet weten dat de schoorsteen vaak brand in huis veroorzaakt. Jaarlijks zijn er meer dan 2000 schoorsteenbranden in Nederland, meestal door een verstopt of vervuild schoorsteenkanaal. Vooral in Oost-Nederland zorgt de schoorsteen voor veel ongelukken. Hier is schoorsteenbrand zelfs de meest voorkomende oorzaak van brand in huis.

Zo ontstaat een schoorsteenbrand

Het is een feit dat een schoorsteenbrand meestal wordt veroorzaakt door een verstopt of vervuild schoorsteenkanaal. Maar wist u dat er nog meer oorzaken zijn? Hierdoor kan het ook ontstaan:

  • Een vogelnest in het kanaal
  • Te weinig beluchting
  • Gebruik van verkeerd stookmateriaal
  • Een beschadigd rookkanaal
  • Een verkeerde aansluiting van de kachel en het rookkanaal

Voorkom schoorsteenbrand – 5 tips

Wat zijn nu dé tips om brand in het schoorsteenkanaal te voorkomen? Dit zijn de belangrijkste: Brand in de schoorsteen ontstaat dus vaak door verkeerd stookmateriaal. Zo gebruiken veel mensen in december het pakpapier van de sint- en kerstcadeautjes. Heel gevaarlijk, want hierdoor kan er in een korte tijd een hevige vlam ontstaan. Een niet goed geveegde schoorsteen vliegt dan zo in brand. Gebruik daarom altijd droog en onbehandeld hout. Dus geen plastic, stukjes kerstboom, spaanplaat, triplex of kranten. Droog hout kunt u herkennen aan loszittende schors en scheuren. De wat? De Zwitserse methode is de veiligste manier van stoken. Het werkt zo: leg dikke blokken hout op de aslaag. Leg daar een dun blok aanmaakhout op, dek de stapel af met sprokkelhout en leg daar een aanmaakblokje op. Vergeet ook niet de uitlaatklep naar de schoorsteen helemaal open te zetten. Deze stookmethode zorgt voor minimale aanslag in de schoorsteen. Hoe kleurlozer de rook, hoe beter. Dat geeft namelijk aan dat het verbrandingsproces optimaal verloopt. Als de rook donker van kleur is, gaat er waarschijnlijk iets niet helemaal goed. Er is dan te weinig luchttoevoer of er wordt ongeschikte brandstof gebruikt. Hou ook de kleur van de vlam in de gaten. De vlammen horen heldergeel en gelijkmatig te zijn. Bij onvolledige verbranding ziet u flakkerende oranje vlammen. Een oostenwind is erg droog en vergroot daarom de kans op brand. Vooral als u een rieten dak heeft, is stoken bij een oostenwind vragen om problemen. Op de website van Buienrader kunt u zien waar de wind vandaan komt. Heel belangrijk: de schoorsteen minimaal 1 keer per jaar laten vegen. Als het schoorsteenkanaal niet schoon is, kunt u niet veilig stoken. Een verstopt of vervuild kanaal is vaak de oorzaak van brand. Staat de haard af en toe aan? Dan is het voldoende om de schoorsteen 1 keer per jaar te laten vegen. Wanneer hij als hoofd- of bijverwarming gebruikt wordt, is het verstandig om hem minimaal 2 keer per jaar te laten vegen.

Schoorsteenveger is een vrij beroep

Goed om te weten: schoorsteenveger is een vrij beroep. Iedereen kan dit beroep dus uitoefenen. De manier om een goede schoorsteenveger van een slechte te onderscheiden, is door te kijken of het bedrijf is aangesloten bij de Algemene Schoorsteenvegers Patroon Bond (ASPB). Leden van deze bond hebben een toelatingsexamen afgelegd en zijn verplicht een aansprakelijkheidsverzekering af te sluiten. Schoorsteenvegers die hun dienst aan de deur aanbieden, zijn meestal geen zuivere koffie. Vaak gebruiken zij slecht gereedschap en verrichten ze extra werkzaamheden waar u niet om gevraagd heeft, maar wel voor moet betalen.

Hoe ziet een schoorsteenbrand eruit?

‘Hoe kun je een schoorsteenbrand herkennen?’, vraagt u zich misschien af. Gelukkig is dat niet zo moeilijk. Een schoorsteenbrand kunt u herkennen aan veel rookontwikkeling en een bulderend of loeiend geluid.

Hoe moet je schoorsteenbrand blussen?

Een schoorsteenbrand blussen met water is heel slecht idee. Een liter water wordt namelijk omgezet in 1700 liter stoom en dat is te veel voor de schoorsteen om af te voeren. De schoorsteen kan dan scheuren of zelfs ontploffen. Als u een loeiend of bulderend geluid hoort in het rookkanaal, is het verstandig om het vuur zo snel mogelijk te blussen met zand of zout. Dit drukt de zuurstof weg. Sluit daarna snel de schoorsteenklep en de deurtjes van de open haard en bel 112. De brandweer is erin getraind om een schoorsteenbrand binnen 10 minuten te blussen door kilo’s zout in het vuur te strooien. Vergeet niet om de ruimte te ventileren na het doven van het vuur. Anders is er kans op een koolmonoxidevergiftiging.

Wat voor slimme tips zoekt u?